İnşaat Malzemeleri Sanayisine COVID-19 Etkisi Arttı

İnşaat malzemesi sektörünün çatı kuruluşu Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından hazırlanan ‘Nisan 2020 Sektör Raporu’nda şu tespitler yer aldı: COVID-19 salgınından ilk etkilenen sektörlerden biri olan inşaat sektöründe, mevcut işler seviyesi ile alınan yeni işler seviyeleri nisan ayında sert şekilde düştü. TÜİK inşaat sektörü güven endeksi 2020 yılına çok önemli bir artış ile başlamış sektörün güven endeksi yeni yılın ilk üç ayında 22,1 puan birden artmıştı. Ancak nisan ayında COVID-19 salgını etkisi ile TÜİK inşaat sektörü güven endeksinde çok sert bir gerileme yaşandı. Güven endeksi bir önceki aya göre 35,9 puan birden düştü. Güven endeksi son yıllardaki en düşük ikinci seviyesine indi.

Mevcut inşaat işleri seviyesi nisan ayında 36,4 puan düştü

İnşaat sektörü mevcut işler seviyesi kademeli ve istikrarlı bir artış eğilimine girmiş, yeni yılda da kış aylarındaki olumsuz mevsimsellik etkilerine rağmen artmıştı. Ancak nisan ayında mevcut işlerde COVID-19 salgını etkisi ile çok sert bir daralma yaşandı. TÜİK verilerine göre inşaat işleri mevcut seviyesi bir önceki aya göre 36,4 puan birden geriledi.

İnşaat sektöründe alınan yeni iş siparişleri 2020 yılı ocak ayında 2018 kriz sonrası en yüksek seviyesine ulaştı. Ancak COVID-19 salgınının olumsuz etkileri nedeniyle yeni alınan iş siparişleri TÜİK verilerine göre nisan ayında 26,9 puan geriledi. Böylece yeni alınan iş siparişleri tarihin en düşük seviyesine indi. Yeni alınan siparişler ve mevcut izolasyon koşulları içinde sektördeki işlerde önemli bir durgunluk yaşanması bekleniyor.

Talep yetersizliği faaliyetleri sınırladı

COVID-19 salgını inşaat sektöründeki faaliyetleri sınırlayan faktörler yarattı. Talep yetersizliği bunların başında geldi. Son dönemde iyileşme gösteren talepte nisan ayında sert bir bozulma yaşandı. Talep yetersizliği faktörünün yarattığı olumsuz etki 2019 yılında yaşanan talep durgunluğundaki seviyeye indi. Talepteki toparlanmanın COVID-19 salgınının seyrine bağlı olduğu görülüyor.

İnşaat sektöründeki daralma malzeme siparişlerinde iptallere yol açtı

COVID-19 salgınının inşaat malzemeleri sanayi üzerindeki etkisi nisan ayında daha yoğun olarak hissedildi. Tüm iktisadi faaliyetlerde olduğu gibi inşaat sektörü ve inşaat malzemeleri sanayisi de salgından giderek daha çok etkilenmeye başladı. Yurtiçi ve yurtdışında hem mevcut siparişlerde iptaller yaşandı hem de yeni siparişlerde sert düşüşler görüldü. Yurtiçi ve yurtdışı siparişlerdeki iptaller inşaat malzemeleri sanayisinde yarı mamul ve nihai mamul stok birikimine yol açtı. İlave stoklar sanayi üzerine yeni stok finansmanı maliyetini de yükledi.

Sektörün yüzde 85’i sipariş iptalleri ile karşılaştı

Türkiye İMSAD üyeleri ile nisan ayının ilk yarısında yapılan ve inşaat malzemeleri sanayisinin tüm alt sektörlerini kapsayan “COVID-19 Salgınının İnşaat Malzemeleri Sanayisine Etkisi’ anketinde önemli bulgular ortaya çıktı. Buna göre iç pazarın yüzde 25,8’i yüksek oranında sipariş, iş, proje iptalleri yaşadı. Sipariş iptali yaşamayan üreticilerin oranı yüzde 14,5 oldu. Sanayinin yaklaşık yüzde 85’i sipariş iptalleri ile karşılaştı. Yurtdışı tarafında ise daha yüksek oranda sipariş, iş ve proje iptalleri yaşandı. Sanayinin yüzde 46,8’i yurtdışından yüksek iptaller ile karşılaştı.

COVID-19, 2020 yılı satış bütçelerini olumsuz etkileyecek

Ankete göre COVID-19 salgını inşaat malzemeleri sanayisinde 2020 yılı satış bütçelerini olumsuz etkileyecek. Sanayicilerin yüzde 56,5’i 2020 yılında COVID-19 nedeniyle satış bütçelerinin yüzde 20 ve üzerinde daralabileceğini öngörüyor. Yüzde 30,6’sı salgın nedeniyle 2020 yılı satış bütçelerinde yüzde 10-20 arasında düşüş bekliyor. Yüzde 12,9’u ise 2020 yılı satış bütçelerinin yüzde 10’a kadar düşeceği beklentisi içinde. Salgının, 2020 yılı satış bütçesi üzerinde etkisi olmayacağını düşünen ise bulunmuyor.

İyileşme için yaz ayları bekleniyor

 Nisan ayında online gerçekleşen “COVID-10/EKONOMİ-20” başlıklı Türkiye İMSAD Gündem Buluşmaları’nda ise katılımcılarla interaktif olarak yapılan ankete göre; inşaat sektöründe ve inşaat malzemeleri sanayisinin faaliyetlerinde toparlanma COVID-19 salgını ile mücadelede alınacak sonuçlara bağlı olacak. Bu çerçevede inşaat malzemeleri sanayisinin paydaşları salgının kontrol altına alınarak günlük vaka sayılarındaki düşüşün yaz aylarında gerçekleşeceğini düşünüyor.

Dünya ekonomisinde 2020 yılında yüzde 4,2’lik küçülme bekleniyor ve bu daralma bölgeler itibarıyla farklılıklar gösteriyor. Türkiye’nin en önemli inşaat malzemeleri ihracat pazarlarında yüksek daralmalar öngörülüyor. Gelişmiş ülkelerde daralma beklentisi yüzde 6,1, Euro bölgesinde yüzde 7,5, AB-27’de ise yüzde 7,1 seviyesinde. ABD’de yüzde 5,9, diğer gelişmiş ülkelerde ise yüzde 4,6 daralma beklentisi söz konusu. Gelişen ülkelerde, Çin ve Hindistan dışarıda bırakıldığında 2020 yılında yüzde 3,2 daralma bekleniyor. Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkelerinin 2020 yılında yüzde 3,3 küçüleceği tahmin ediliyor. Sahra Afrika ülkelerinin de uzun yıllar sonra 2020 yılında yüzde 1,6 küçülmesi bekleniyor.